KOTOR VAROŠ, 9. aprila – Porodica Nedić iz Donjih Boraka, opština Kotor Varoš, decenijama je čuvala grob nepoznatog četnika iz Šumadije, borca elitne Šumadijske grupe korpusa JKVuO, koji je početkom 1945. godine, nakon ranjavanja u proboju snaga genarala Draže Mihailovića ka Travniku i sukoba sa komunističkim zlikovcima, izdahnuo u Curkićima.
Stariji mještani pričaju da su tijelo kurira četničkog komandanta, koji je, kako kažu, imao tek dvadesetak godina, njegovi saborci prenijeli iz Curkića preko nabujale Vrbanje u Donje Borke i tu ga, na njivi Gligora Nedića, sahranili.
Vujadin Jurić, pored mjesta u Donjem Obodniku na kom je u maju 1945. godine sahranjen kurir četničkog komandanta iz Šumadije – Čuli smo da četnici iz Srbije nisu htjeli da sahrane svog preminulog borca u Curkićima, jer je tamo muslimanska i katolička zemlja. Nisu ga htjeli sahraniti ni na zemlji koja je pripadala izrodima koji su bili u partizanima. Zato su ga, preko Vrbanje, prenijeli na ovu stranu, na srpsku zemlju, i tu sahranili. Moj svekar Gligor, koji je bio u Kraljevoj vojsci, do smrti je čuvao grob, a iznad glave pokojnika posadio je šljivu trnovaču. Nikada se taj dio zemlje nije orao. Čula sam da su kraljevi vojnici pored groba postavili krst na kojem sa nalazilo samo slovo M, ali krsta na tom mjestu više nema i ne znamo gdje je – pričala je prije desetak godina starica Milica Nedić.
Njen muž Milenko, sin Gligorov, takođe prije desetak godina, podsjetio je da su neki ljudi iz Srbije 1991. dolazili u Obodnik, nedaleko Donjih Boraka, i raspitivali se o četničkom borcu koji je sahranjen negde pored Vrbanje.
– Vjerovatno su tražili ostatke čovjeka koji je sahranjen na našoj njivi. Žao mi je ljudi koji su prevalili toliki put i bili samo nekoliko stotina metara od mjesta gdje im je možda sahranjen otac, djeda ili pradjeda, a nisu mu svijeću prislužili. Vjerovatno su se raspitivali kod mlađih ljudi koji nisu znali za ovaj grob. Volio bih više od svega da upoznam potomke čovjeka koji ovde počiva, da ih zagrlim i da im kažem da smo njegove posmrtne ostatke čuvali kao da nam je neko najmiliji – veli Milenko.
Nedavno je starina ispred jedne kafane u Obodniku primjetio vozilo sa novosadskim tablicama. Odmah je, onako starinski i pošteno, prišao Novosađanima i zamolio ih da u Srbiju ponesu vijest o Šumadincu koji je sahranjen u Donjim Borcima.
– Sunce me je ogrijalo kada sam u svom kraju vidio ljude iz Novog Sada. Molio sam ih da svima koje znaju u Srbiji kažu za ovaj slučaj i da zamole ljude čiji preci su, kao pripadnici kraljeve vojske, ostavili kosti u ovim zabitima da me potraže – priča Milenko.
Vujadin Jurić, komšija porodice Nedić, kaže kako je čuo da je ravnogorac, koji je sahranjen u Donjim Borcima, ranjen na području Vrbanjaca, na pola puta između Kotor Varoša i Maslovara.
– Sudbina je htjela da šumadijski četnici sahrane svog saborca baš na njivi Gligora Nedića, koji je nakon Drugog svjetskog rata odležao osam godina u zeničkom zatvoru, jer je bio pripadnik Borjanskog četničkog odreda JVuO – napominje Jurić.
Nedavno je tijelo nepoznatog šumadijskog četnika iz Donjih Boraka preneseno na pravoslavno groblje na Borcima i dostojno sahranjeno uz obred sveštenika.
Priča o nesrećnoj sudbini kurira JVOuO, koja je objavljena na ”Glasu Kotor Varoša”, mogla bi dobiti i svoj nastavak i to u knjizi ”Srpska priča” majora Aleksandra M. Miloševića, komandanta elitnog Drugog šumadijskog korpusa i Zapadno-moravske grupe korpusa i jednog od najodanijih oficira generala Draže Mihailovića. Naime, početkom maja 1945. godine major Milošević i većima elitnih četničkih jedinica je bila locirana na prostoru od Vrbanjaca, preko Obodnika do Borja, Mladikovina i Šipraga.
Prenosimo odlomak iz knjige ”Srpska priča” majora Aleksandra M. Miloševića:
Major Aleksandar M. Milošević, pored generala Mihailovića
Uveče smo bili sa one strane Uzlomca, u dolini reke Vrbanje, kod sela Hrvaćana. Pređosmo jednu rečicu, i tu u prvim selima zanoćismo.
Osvanuo je nešto bolji dan. Maglovit, ali bez kiše. Produžismo uz Vrbanju, da uskoro, odvajajući se od nje, pređemo njenu pritoku Kruševicu i uputimo se uzbrdo ka selu Borci. Tu, na prelazu Kruševice, nedaleko od njene obale, pade mi u oči jedan mladić, samrtnički bled, koji je opružen na leđima ležao na ledini. Kraj njega je klečao jeda čovek, nagnut, sa raširenim rukama oslonjenim na zemlju, u visini mladićeve glave. Priđoh im. U trenutku mi se situacija razjasni. Bili su to otac i oboleli sin…
– Tata ja ne mogu dalje! – Hajde, sine! Selo nije daleko. Ustani, pa se osloni na mene. Ja ću te rukom prihvatiti, pa ćemo tako polako. Sin je još jednom otvorio oči. Ali, njegov pogled nije bio određen, niti je u njemu bilo oštrine. Reagovao je nekako pod svesno na očevo navaljivanje i molbu da ustane i krenu dalje. Ali nije više video oca nagnutog nad njim. Oči su se nekako poluzatvorile i izgubile sjaj. Glava mu je postranice klonula.
Mirno i bez ikakvog trzaja, rastao se sa dušom. U delu sekunde, otac je bio svestan da mu je sin umro. Nastao je onda bolan prizor, kakav se retko u životu može videti. Rukama je obgrlio sinovljevu glavu i na nju oslonio svoju. Nešto mu je blago i nežno govorio. To je ostavljalo utisak kao da otac nije svestan da mu je sin mrtav. Ličilo je to na srećne trenutke, kada roditelj izražava punu meru zadovoljstva prema svom detetu.
Tragičnost je, međutim, brzo razbistrila momenat, i otac je, spustivši sinovljevu mrtvu glavu na zemlju, ali je i dalje držeći u rukama, upro u nju očajnički pogled i bolno procvileo: –Sine! Sine! Otvori oči da još jednom vidiš tvoga tatu!
I u meni saosećanje beše prevršilo meru, te naredih nekolicini boraca da se nađu ocu pri ruci, bilo da sina prenesu do dosta udaljenog sela Borci ili tu sahrane.
Penjući se uzbrdo, nekoliko puta se osvrtoh i bacih pogled na mesto tragedije. Pri zadnjem, zapazih kako lopate rade. Otac je uz pomoć dvoje-troje sahranjivao sina. Pripadali su Timočkom korpusu JVuO. Sin je sa neverovatnom odanošću pripadao Ravnogorskom pokretu. Iako nežnog zdravlja, krenuo je na mučan i težak put. Otac, da se sinu nađe, krenuo je zajedno sa njim i možda i on utemeljio svoje kosti u Bosansku Golgotu.
Popesmo se u selo Borci, i preko njega spustismo se u selo Očauš, u dolini reke Velike Usore. Tu je naša leva kolona zanoćila. Istoga dana, desna kolona izbila je u predeo sela Šiprage u dolini Vrbanje, srednja kolona u međuprostor desne i leve kolone. Tu zanoćismo.
Komunisti su već sasvim mogli da imaju predstavu o našem pokretu, kao i njegovom cilju. Izveštaji koje smo imali već su pokazivali i njihovo grupisanje, koje se svodilo na sačekivanje na podesnim terenskim odsecima. Ta okolnost je nas nagonila da se u daljem pokretu što više držimo planinskih venaca. To je otežavalo pokret i dovodilo u pitanje prisustvo ranjenih, bolesnih i iznemoglih.
U ovom predelu, gde smo sada bili, nudile su se izvesne povoljnosti. Tu je još uvek bilo jakih naših snaga, pod komandom Lazara Tešanovića. Još u toku noći stiglo je naređenje kojim je bilo regulisano privođenje u delo te namere.
Raspored jedinica za odmor, popunu hranom i međusobno obezbeđenje, bili su predviđeni po sledećem: Desna kolona, Keserovićeva i Neška Nedića grupa, bez Avalskog korpusa, u selu Šiprage i okolini; Srednja kolona, Vrhovna Komanda i Kalabićeva grupa, u selu Bijelo Bučje (južnije selo); Leva kolona, Račićeva grupa i Šumadiski jurišni korpus, u selima Očauš i Mladikovina; Avalski korpus u selu Blatnica.
Noć je prošla u relativnom miru. Kod leve kolone posve. Sutradan, u razmeštaju snaga leve kolone, Šumadiski jurišni korpus prebacio se u selo Mladikovinu. U tom našem pokretu dolinom Velike Usore, naiđosmo na Račića. Bio je, kao i uvek, optimističkog raspoloženja. Tom prilikom dade nešto novca mom komandantu Duji Smiljaniću. Reče da je to Čičina raspodela.Njegova grupa je ostala tu, u selu Očauš. Oko podne, na nju je naletela jedna grupa komunista. Posle kraće borbe, sve se utišalo i ostatak dana sve su kolone provele u miru.
Kraći marševi poslednja dva dana, kao i zadržavanje sa manjim pokretima za razmeštaj, pružili su komunistima vremena da grupišu izvesne svoje snage upućene iz Kotor Varoša i Teslića.
Čim pade noć 1/2. maja, nastaše borbe na celoj prostoriji, naročito jake kod desne kolone u selu Šipragama, i kod Avalskog korpusa.
Biografija majora Aleksandra Miloševića:
Komandant Drugog šumadijskog korpusa i Zapadno-moravske grupe korpusa JVuO pod komandom generala Mihailovića.
Rođen je na Vidovdan 1910. godine u selu Saranovo kod Rače Kragujevačke u Šumadiji.
Bio je jedan od najbolje rangiranih pitomaca Vojne akademije u Beogradu u svojoj klasi 1930. godine, nakon čega je 1939. godine dobio službu u Prizrenu.
Borio se u Aprilskom ratu i potom bio komandant Jugoslovenske vojske u Otadžbini u Šumadiji (Drugog šumadijskog korpusa i Zapadno-moravske grupe korpusa). Bio je između ostalog nadležan i za evakuaciju savezničkih pilota iz Pranjana avgusta 1944. godine.
Uz svog komandanta prolazi cijelu „Bosansku golgotu“ o čemu vodi i dnevnik.
Nakon bitke na Zelengori između četničkih snaga i komunističkih bandi, Aleksandar Milošević je nastavio borbu do juna 1946. godine, ilegalno je djelovao u Šumadiji, a onda emigrirao najprije u Grčku, pa u Italiju, Njemačku i konačno 1949. godine u Kanadu.
Bio je član Srpske narodne odbrane u Kanadi.
Preminuo je novembra 2009. godine u stotoj godini i po izričitoj želji sahranjen je u rodnom selu Saranovu.
